Naar inhoud
Stel een nieuwsbericht voor

L’Abbé de l’Épée, een verhaal dat verteld moet worden

In 1756 werd de eerste echte openbare school voor doven gesticht door l'Abbé de l'Épée. De strijd voor het onderwijs aan doven en slechthorenden was echter niet gewonnen...

Gebarentaal werd uitgevonden in de 16e eeuw. De Benedictijner monnik Pedro Ponce de Leon (een Spanjaard) was de initiatiefnemer. Het duurde echter tot 1756 voordat de eerste echte openbare school voor doven werd opgericht door l'Abbé de l'Epée. Hij ging in tegen het denken van zijn tijd en streed voor het onderwijs van doven door deze wijze van communicatie te legitimeren. Het gangbare denken pleitte voor zuiver oralisme als een methode om doofheid uit te roeien. Volgens dezelfde logica werd gebarentaal van 1880 tot 1977 (meer dan een eeuw) in Frankrijk verboden, waardoor doven en slechthorenden gedwongen werden tot zuivere orale taal (zonder enige hulp van middelen of visuele ondersteuning). De Franse encyclopedie omschrijft oralisme als "een methode om dove mensen mondelinge (gesproken) taal te leren. Oralisatie is het vermogen van de dove om zich verbaal uit te drukken". Oralisme is dus een aanpassing van de dove aan de horende. Dit leidde tot een moeilijkere opleiding voor deze doven, die verstoken waren van enig aangepast onderwijs en vaak ten onrechte werden beschouwd als eenvoudig denkende mensen. Pas in 1977 werd gebarentaal in Frankrijk weer toegestaan. In België werd het officieel erkend door het decreet van 22 oktober 2003 van de regering van de Franse Gemeenschap. Helaas wordt het nog niet in alle landen van de wereld erkend.

Gebarentaal is natuurlijk niet voor 100 jaar verdwenen: het werd in het geheim beoefend. In 1991 begonnen de leraren te tekenen. Vandaag de dag, en sinds het jaar 2000, onderscheidt één school zich in België door haar avant-gardistische aanpak. De Sainte-Marie-school in Namen maakt, met de hulp van de vereniging École et Surdité en onder toezicht van de Universiteit van Namen, de vermenging van dove en horende leerlingen mogelijk en biedt dus een kwalitatief tweetalig (Frans en gebarentaal) en inclusief onderwijs aan. Op de website van het Institut Sainte-Marie wordt de pedagogische aanpak als volgt toegelicht: "een minderheid (enkele dove of hardhorende leerlingen) wordt gereconstrueerd binnen de overwegend horende klasgroep. De dove leerling wordt dus rechtstreeks geconfronteerd met hoe zijn of haar leven er buiten de school zal uitzien: het leven te midden van een meerderheid van medeburgers die Frans spreken en horen. Het hele opvoedings- en pedagogische systeem dat is opgezet, stelt hem in staat zijn gehoorbeperking ongehinderd te beleven en zijn grenzen en mogelijkheden te testen. Het enige nadeel is dat het de enige in zijn soort is in België en alleen algemene opleidingen aanbiedt. Dit instituut mist de vrijheid om de opties voor dove kinderen te kiezen: technische overgang, technische kwalificatie en professionaliseringsoperatie.

Er moet nog veel vooruitgang worden geboekt op het gebied van onderwijs om de achterstand in te halen die deze eeuw van verbodsbepalingen heeft veroorzaakt.

Om meer te weten te komen :